Oyun – Sendika

Dün yatarken aklıma böyle bir oyun geldi.

Sırası ile oyun bölümleri::

• sendika turları (veya monopoli turları)
• - oligarşi turları
• - tripoli ve duopoli turları

Oyun ilk bölümde iki taraf arasında oynanır, tek kişi olan kapitalist, ve büyük bir grup olan sendika mensupları.

Oyunun kuralları şu şekildedir, oyun tur tur oynanır. Oyun başlangıcından itibaren her tur, kapitalist, mensuplara, X şık içeren bir soru sorar.

Mensuplar soruya cevap verirken, mensuplar için önemli olan doğru cevap vermek değildir. Önemli bir olan soruya cevap verirken çoğunluk tarafta olmaktır. Ama sorun şu ki, mensuplar cevap vermeden önce diğer mensupların cevaplarını bilmemektedir. Mensuplar arasında tur sırasında iletişim kurmak yasaktır.

(not 0: bu bilinmezliğin sağlanması için, mensuplar ya cevaplarını bir kağıda yazar, ya da iki hızlı alkışın arasında X şıkkına cevap veren mensupların kollarını kaldırması istenir. Kısa bir süre olan alkış süresi dışında kollarını kaldıran mensupların cevabı geçersiz sayılır.)

Soruya verilen cevaplar belirlendikten sonra, şıklara bölünme durumuna göre en kalabalık mensup grubu sektörde kalır. Diğer şıkları seçmiş olan mensup grupları oyundan elenir ve turlar devam eder. Böylece mensup sayısı git gide azalır.

Mensup sayısının git gide azalmasına iki istisnai üç durum vardır. Bu durumlar için bkz. not1, not2 ve not3

Oyun oynanmadan önce oyun kurallarının herkes tarafından anlaşılması ve düşünülmesi, oyunu daha zevkli hale getirecektir. (bkz: not4)

Her tur sonrasında, tur aralarında mensuplara ve kapitaliste aralarında konuşma hakkı verilir. Mensuplar organize olmaya çalışmalı, kapitalist ise aralarını bozmaya çalışmalıdır.

Her turda kapitalistin soracağı sorular özgür olacak, kapitalist her tur sorusunu değiştirebilecek, ancak, mensupların vereceği cevaplar da özgür olacaktır. Kapitalist mensupların cevaplarında karar verici olamaz.

Mensup sayısı git gide düşer, kapitalistin amacı mensup sayısını 4'e veya daha aza indirmektir. Mensup sayısı 4'e indikten sonra not2 geçersiz kılınır, ve oyunun finali olan oligarşi turları başlar.

Oligarşi Turları

Kapitalist ve kalan eski mensuplar, oligarklar olarak bir çember kurar. Elenen mensuplar arasından tarafsız bir hakem (rekabet kurumu) seçilir. Çember üzerinde, eski kapitalistten başlayarak tur tur sorular sorulur. Sorular iki şıklı olmak durumundadır.

Oligarklar, cevaplar verildikten sonra bile birbirlerinin cevaplarını göremeyecek şekilde sırt sırta durup cevaplarını hakeme not aldırırlar, veya cevaplarını kapalı kağıtlara yazarlar ve hakeme gösterirler. Hakem bu kapalı oy durumundan emin olur ve hile yapmaya çalışan oligarkları oyundan eler.

Her tur, soru sorulduktan konuşma. süreci başlar. Kağıtlara yazılan cevaplar gösterilmez veya hakem cevaplara dair yorum yapmaz.

Konuşma sürecinde, oligarklar birbirini ikna etmeye çalışır. Her oligarkın mümkün iki amacı vardır:

• Aynı cevabı veren 3 oligarklık grubun içinde ol, diğer 2 oligarkı ele. (not1)
• - Diğer 4 oligarkın bir şıkka yığılmasını sağla ve oyunu kazan. (not3)

Konuşma sürecinde oligarklar bu amaçlarına yönelik stratejiler kurarak diğerlerini ikna etmeye çalışır.

Konuşma süreci sonrası, oligarklar tekrardan kapalı oy durumuna geçer ve hakem cevabını değiştirmek isteyen oligarklardan el kaldırmalarını ister. Bu el kaldırma herkes tarafından görünür durumdadır, ve hakem kimin el kaldırdığını not alır.

El kaldırma sonrası oligarkların cevapları, ve cevap değişiklikleri ortada değerlendirilir. Ya oyun biter, ya da oligark sayısı 3'e iner. Not1 geçersiz kılınır ve not3 aktif kalır. (tripoli bölümü)

Tripoli Turları

Oligark sayısı 3'e indikten sonra soru sorulmaz. Üç oligarkın gözleri kapatılır ve ellerini sırtlarının arkasına gizleyerek elleri ile birden üçe sayılar belirtmeleri istenir. Hakem sayıları not alır, izleyiciler de sayıları görmektedir.

Sayılar gösterildikten sonra üç oligarkın gözleri açılır ve oligarklar arasında konuşma süreci olur. Oligarklar birbirini strateji kurarak ikna etmeye çalışır. Her birinin amacı, diğer iki oligarkı bir şıkta buluşturmaktır. Tek kalan oligark oyunu kazanır.

Hakem konuşma süreci sonrasında oligarklara cevaplarını bir arttırıp arttırmayı istemediklerini sorar. Oligarklar yine kollarını kaldırarak cevap verirler. Hakem cevapları not eder. 3 cevabını arttıran oyuncunun cevabı 4'e yükselmek yerine 1'e düşer.

Cevaplar açılır. Oligarklar üç seçeneğe dağılmış ise tur tekrarlanır, yoksa tek kalan oligark kazanır. İlk tura ek olarak üç kere daha tur tekrarlanırsa oyundan rastgele bir oligark çıkartılır ve oyunun duopoli süreci başlar.

Duopoli Turları

Kalan iki oligark yeni turda kapalı oy şeklinde “tek” veya “çift” ibareleri yaparlar.

Konuşma süreci olur, sonrasında oligarklara karşı tarafın tek mi çift mi tahmin ettiği sorulur. İki oligark da bilir, veya iki oligark da bilemez ise tur tekrarlanır. Diğer durumlarda, bilen oligark galip olur, ve oyun tekrar başlayınca yeni kapitalist olarak görev alır.

Duopoli turlarında konuşma süreçleri hakemin uygun gördüğü kadar devam edebilir. Hakem süreci bitirirken oyunculara son tahminlerini sormak durumundadır. Oyuncular kendi tek çift cevaplarını değişemez, ancak tahminlerini değiştirebilirler.

(to be continued)

…

(not1: Kapitalist çok az şık verirse, mensupların çoğunluk kalma riski yükselir. Tüm mensupların aynı cevabı verdiği bir soruda kapitalist mağlup olur ve kalan mensuplar arasından *rastgele* yeni bir kapitalist atanır.)

(not2: Mensupların çok iyi organize olması, ve sayıların tutması durumunda tüm şıklar eşit mensup cevabı alabilir. Bu durumda kapitalist mağlup olur ve kalan mensuplar arasından *rastgele* yeni bir kapitalist atanır.)

(not3: Kapitalist çok fazla şık verirse, aradan bir mensubun şıkların bir tanesine tek başına el kaldırma ihtimali yükselir. Bu durumda, yani bir mensup bir şıkka tek başına el kaldırmışsa, o mensup oyunu kazanır, ve yeni kapitalist olarak. o kişi atanır.)

(not4: Kapitalist not3'teki sebepten dolayı şık sayısının mensup sayısını tam bölmemesine azmedebilir. Ancak mensupların organizasyon yeteneğinin mükemmeliğinden şüphe duyuyorsa, bir kapitalist için iyi bir yöntem, not3'ü mensuplara uygulatmaya çalışmak ve bir şekilde hata payı yaratmaya çalışarak ile mensuplara mükemmel bir şekilde uygulatmamaktır. Bu durum, bir kapitalist için en optimal turu yaratır.)

(not 5 – oligark: …)